ENFLASYONUN AĞIR TOPLARI GIDA, KİRA, ULAŞIM: Çarşı-pazarda hız kesmeyen artış

.

TÜİK verilerine göre yıllık enflasyon büyük ölçüde baz etkisiyle %32,95’e inse de gıda, kira ve ulaşımda artış hız kesmiyor. Ekmek, yumurta, peynir ve çay yine zam şampiyonu oldu. Kiradaki yıllık artış ise %74’ü aştı.

İstatistiklerde düşen enflasyon, mutfakta ve kirada yükselen hayat pahalılığını perdeleyemiyor. Halk temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor.

2 yıldır süren dezenflasyon masalı ise geçim derdindeki yurttaşın gerçeğini gizleyemiyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek göre geldiğinde yüzde 38 olan enflasyon ancak 5 puan düşürülebildi.

TÜİK’in açıkladığı verilere göre Ağustos’ta aylık enflasyon yüzde 2,04 ile yüzde 1,79 düzeyindeki beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Yıllık enflasyon ise yüksek baz etkisi nedeniyle düşüşünü sürdürerek yüzde 32,95 düzeyine geriledi.

TÜİK verileri özellikle konut ve gıda enflasyonu kontrol altına alınmadığı sürece yıllık enflasyonun yüzde 30’un altına kalıcı olarak inmesinin zor göründüğünü bir kez daha açığa çıkardı.

Bu da yılsonu enflasyonunun TCMB’nin son Enflasyon Raporu’nda güncellediği yüzde 25- 29’luk tahmin aralığının üzerinde kalma olasılığını daha da arttı.

Enflasyon verilerinin detaylarına bakıldığında Ağustos ayında TÜFE’yi oluşturan 12 ana harcama grubundan giyim ve ayakkabı grubu dışındaki tüm gruplarda fiyat artışı kaydedildi.

4 harcama grubunda ise fiyatların manşet TÜFE’den hızlı yükseldiği görüldü.

Enflasyon sepetinde en yüksek ağırlığa sahip gıda ve alkolsüz içecekler grubunda fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 3,02 yükselerek aylık enflasyonu 0,72 puan etkiledi.

Alkollü içecekler ve tütün grubunda, yüzde 6,04 ile Mart’tan bu yana en hızlı aylık fiyat artışı kaydedildi.

GIDA ENFLASYONU YÜZDE 33

Yıllık enflasyonu en fazla yükselten kalemlerin başında, halkın en temel ihtiyaçları olan gıda, ulaşım ve barınma geldi.

Gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatlar son bir yılda yüzde 33,28 arttı. Bu artış, yıllık enflasyonu 7,97 puan yukarı çekti.

Ulaştırmada fiyatlar yüzde 24,86 yükseldi ve enflasyona 4,10 puan katkı yaptı.

Konut grubunda ise fiyatlar yüzde 53,27 gibi çok daha sert bir artış gösterdi. Konut kaleminin yıllık enflasyona katkısı 8,12 puan oldu.

119 TEMEL BAŞLIKTA ARTIŞ

Endekste kapsanan 143 temel başlıktan Ağustos ayı itibarıyla, 119 temel başlığın endeksinde artış gerçekleşti.

Temel başlıklar bazında incelendiğinde Ağustos’ta fiyatların aylık yüzde 4,61 yükseldiği gerçek kira 0,31 puan ile enflasyonu en çok etkileyen kalem olarak öne çıktı.

Kirayı sigaralar, ekmek ve lokantada yenen yemekler kalemleri takip etti.

Asgari ücretli, cebine giren maaşı aynı kalsa bile, TÜİK verilerine göre bile yüzde 21,50 kayıp yaşadı. Sene başında 22.104 lira olan asgari ücretin satın alma gücü, Ağustos itibarıyla 17.352 liraya düştü. Asgari ücretli işçinin maaşı kâğıt üzerinde aynı kalsa da gerçekte neredeyse 5.000 lira buharlaştı.

Sene başında 22.104 liraya doldurulan bir mal sepeti, bugün aynı şekilde doldurulmak istendiğinde 26.856 liraya ulaştı.

EMEK GELİRLERİNDE 8 AYDA %20 KAYIP

Devrimci işçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) da dün enflasyon araştırmasını yayımladı.

Ağustos 2025 dönemine dair enflasyon araştırmasına göre, 2003’ten bu yana genel fiyatlar 32,6 kat artarken, gıda fiyatlarındaki artış 45 kata ulaştı. Bu durum, düşük gelir grupları için hayat pahalılığını daha da ağırlaştırdı.

DİSK-AR’ın ücret kayıplarına ilişkin verilerine göre sadece Temmuz 2025 itibarıyla işçilerin toplam enflasyon kaybı 525,5 milyar TL’ye ulaştı.

Asgari ücretlilerin tekil kaybı 4.218 TL, ortalamanın üzerindeki ücretlerde ise kayıplar 9.000 TL’ye kadar yükseldi.

Rapora göre, düşük gelir gruplarının bütçelerinde gıdaya ayırdıkları pay son yıllarda düşerken, kira ve ulaştırma harcamaları hızla arttı. En yoksul kesimde gıda payı yüzde 36,6’dan yüzde 30,4’e gerilerken, kira ve ulaştırmaya ayrılan pay yükseldi. Böylece dar gelirli aileler temel ihtiyaçlarını karşılamakta daha da zorlandı.

Büro Emekçileri Sendikası Araştırma Merkezi’nin (BES-AR) “Kamu Emekçilerinin Enflasyon Sepeti Araştırması” sonuçlarına göre aylık enflasyon yüzde 2,54, yıllık enflasyon ise yüzde 43,05 oldu.

Sendikanın rapora ilişkin yaptığı açıklamada şu hesaplama da yer aldı: “Hükümetin kamu emekçilerine ilk altı ay ve 2’ci altı ay için reva gördüğü %6+%5=%11 değil %8,65 maaş artışı TÜİK’in hesaplamalarına göre 2025 yılı Ocak-Ağustos ayı TÜFE rakamı %21,50 ile -12,85 puan gerisinde kalmıştır.

2025 yılı ilk 8 ayında emekçilerin enflasyonu %28,85 olmuştur. Yani kamu emekçileri ilk 8 ayda ücretlerinde -20,20 puanlık enflasyon kaybına uğramıştır.” BirGün