20 KASIM DÜNYA ÇOCUK HAKLARI GÜNÜ: Fiyat artışları çocukların hak mahrumiyetini artırdı

.

Fiyat artışlarının, ailelerin çocukların ihtiyaçlarında kısıtlamaya gitmesine neden olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, bunun çocuk hak mahrumiyetine sebep olduğunu belirtti.

Birçok ürün ve hizmette fiyat artışının, ailelerin çocukların ihtiyaçlarında kısıtlamaya gitmesine neden olduğunu  belirten Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, bunun çocukların hak mahrumiyetine uğramasına sebep olduğunu ifade etti.

Farklı bölgelerde farklı çocuk hakkı ihlalleri ile karşılaşıldığını söyleyen Braun, “Gelişmemiş bazı bölgelerde küçük yaşta gerçekleşen çocuk ölümleriyle çocukların yaşama hakları ellerinden alınmakta, bazı bölgelerde çocuklar okula gidemedikleri için çocukların eğitim hakları ellerinden alınmakta, bazı bölgelerde ise çocuğa şiddeti yasaklayan kanunların yokluğunda, çocukların şiddete karşı korunma hakları ellerinden alınmaktadır” dedi.

‘Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’, çocukları korumak ve yaşam koşullarını iyileştirmek için 20 Kasım 1989’da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından imzalandı. Bu gün, ‘’Dünya Çocuk Hakları Günü’ olarak kutlanmaya başladı.

“SÖZLEŞMENİN ANAYASALARDA YERİNİ ALMASI GEREKİR”

Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun

Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, 20 Kasım Dünya çocuk Hakları Günü’ne ilişkin açıklama yaptı. Braun, sözleşmenin çocukla ilgili verilecek karar ve yapılacak işlemlerde çocuğun yüksek yararının öncelikli olarak göz önünde bulundurulacağına hükmettiğini anımsatarak şunları söyledi:

“Her ne kadar sözleşmede güvence altına alınan birçok hak, anayasada temel bir insan hakkı olarak tanınmış olsa da dinlenme, boş zaman değerlendirme, oynama ve yaşına uygun eğlence-etkinliklerinde bulunma gibi bazı hakların çocuklara özgü olması, bu sözleşmeyi özgün kılan özelliklerden biridir.

Hatta bazı ülkelerde çocuk haklarının anayasal bir güvence altına alınması için anayasalarda yerini alması gerektiği tartışması da yapılmaktadır.”

“HAK MAHRUMİYETLERİ SÜRÜYOR”

Sözleşmenin, çocukların hayatını birçok alanda olumlu yönde etkileyen gelişmelere büyük katkı sağladığını ifade eden Cihan Avcı Braun, tüm bunlara karşın sözleşmenin her hükmünü taraf devletlerin tam olarak hayata geçiremediğine işaret ederek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ne yazık ki farklı bölgelerde farklı çocuk hakkı ihlalleri ile karşılaşılmaktadır. Gelişmemiş bazı bölgelerde küçük yaşta gerçekleşen çocuk ölümleriyle çocukların yaşama hakları ellerinden alınmakta, bazı bölgelerde çocuklar okula gidemedikleri için çocukların eğitim hakları ellerinden alınmakta, bazı bölgelerde ise çocuğa şiddeti yasaklayan kanunların yokluğunda, çocukların şiddete karşı korunma hakları ellerinden alınmaktadır.

Hak ihlalleri sadece gelişmemiş ülkelerde gerçekleşmemekte, birçok gelişmiş ülkede de annenin HIV virüsü taşıması sebebiyle çocukların, henüz anne karnındayken sağlıklı bir hayat sürme hakları ellerinden alınmakta, bazı gelişmiş ülkeler ise iklim değişikliği sebebiyle sorumluluk kabul etmedikleri için çocukların temiz bir çevrede yaşama hakları ihlal edilmektedir.”

“ÇOCUK YAŞTA EVLİLİK HALA BÜYÜK SORUN”

UNICEF tarafından yayınlanan raporlara da dikkat çeken Braun, “Çocuk Haklarının 30. Yılı’ çerçevesinde yayınlanan rapora göre, yetersiz beslenen çocuk sayısı sözleşme imzalandıktan sonraki 30 yıl içinde yarı yarıya azalmış olmasına rağmen, her yıl yaklaşık 3 milyon çocuk yetersiz beslenme yüzünden ölmektedir.

0-14 yaş arası çocukların HIV virüsüne yakalanma oranı 2010 yılından bu yana yarıdan daha fazla düşüş göstermesine rağmen, her 2 dakikada yaş aralığı 15-19 olan bir kişinin bu virüse yakalandığı tespit edilmiştir.

Çocuk yaşta evlendirilen kız çocuklarının sayısı her geçen sene azalsa da, 2018 yılında 765 milyon çocuğun evlendirildiği kayıtlara geçmiştir” diye konuştu.

“KORONA VİRÜS BİTTİ DERKEN KRİZ BAŞLADI”

2020-21 yıllarında çocukların, korona virüs sebebiyle başta eğitime erişim olmak üzere birçok hakkından mahrum kaldığını anımsatan Dr. Öğr. Üyesi Braun, “Artık virüsü atlattık çocuklar salgına yakalanma korkusu olmadan okula gidebiliyor, arkadaşlarıyla görüşebiliyor, sokağa çıkabiliyor derken bu sene de Ukrayna savaşı ve buna bağlı olarak tüm dünyayı etkileyen enerji krizi ve enflasyon sorununu ortaya çıktı.

Enerji maliyetlerinin artması ile birçok ürün ve hizmetin de fiyatı artmakta, buna bağlı olarak aileler çocukların ihtiyaçlarının giderilmesi noktasında da kısıtlamalar yapmak zorunda kalmakta ve bu da birçok alanda çocukların hak mahrumiyetine uğramasına sebep olmaktadır” dedi.

“İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN YARATTIĞI ÇOCUK HAK İHLALİ SON 30 YILIN ZİRVESİNDE”

Dünya Çocuk Hakları Günü

Her geçen gün daha da kötüye giden iklim değişikliğinin dünya çapında bütün çocukların bugününü ve geleceğini tehdit eden bir sorun olduğunu vurgulayan Cihan Avcı Braun, şöyle devam etti:

“İklim değişikliği çocukların yaşama, sağlık, eğitim, kültürel hayata katılma hakkı başta olmak üzere birçok temel hakkını tehdit etmektedir.

UNICEF’in kısa bir süre önce yayınladığı haberde, toplam 27 ülkede en az 27,2 milyon çocuğun sel felaketinden etkilendiği, özellikle ÇAD, GAMBİYA, PAKİSTAN ve KUZEYDOĞU BANGLADEŞ’te sellerden etkilenen çocuk sayısının 30 yılı aşkın bir süredir en yüksek seviyeye ulaştığı belirtilmiştir.

Daha çok iklim değişikliği sebebiyle ortaya çıkan sel felaketlerinin, çocukların boğularak ölmeleri, sıtma ve kolera başta olmak üzere bulaşıcı hastalıkların yayılması, içme suyuna erişimin kısıtlanması, yetersiz beslenme, eğitimin kesintiye uğraması ve çocuğa yönelik şiddetin artması gibi birçok hak mahrumiyetini de beraberinde getirdiği UNICEF tarafından vurgulanmıştır.

2022 BM İklim Değişikliği Konferansı’na UNICEF Delegasyon Başkanı olarak katılan Paloma Escudero, çocuk hakları açısında bu durumu ‘Bu yıl küresel olarak benzeri görülmemiş bir ölçekte sellere ve bununla birlikte çocuklar için bir risk patlamasına tanık oluyoruz’ şeklinde ifade etmiştir.”

“KRİZLER VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇOCUKLARA SÜREKLİ HAK MAHRUMİYETİ YAŞATIYOR”

Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, ortaya çıkan yeni krizlerin ve gittikçe daha büyük felaketlere yol açan iklim değişikliğinin çocukların sürekli bir şekilde hak mahrumiyeti yaşamalarına sebep olduğuna işaret ederek, “Her çocuğun çocukluğunu mutlu, huzurlu, sevgi dolu bir ortamda ve temiz bir çevrede sağlıklı olarak yaşamaya hakkı vardır” dedi. (İstanbul/DHA)